Zima to szczególnie wymagający okres dla kierowców i ich samochodów. Niskie temperatury, śnieg, lód i agresywna chemia stosowana do odladzania dróg stanowią poważne wyzwanie zarówno dla kierujących, jak i dla pojazdów. Odpowiednie przygotowanie samochodu do zimy nie tylko zwiększa komfort i bezpieczeństwo jazdy, ale również może zapobiec kosztownym awariom. W tym kompleksowym poradniku przedstawiamy, jak krok po kroku przygotować samochód do sezonu zimowego.
1. Zmiana opon na zimowe
Jednym z najważniejszych elementów przygotowania samochodu do zimy jest zmiana opon na zimowe. Opony zimowe różnią się od letnich nie tylko głębszym bieżnikiem, ale przede wszystkim mieszanką gumową, która pozostaje elastyczna nawet w niskich temperaturach.
Kiedy zmienić opony na zimowe?
W Polsce nie ma prawnego obowiązku zmiany opon na zimowe, jednak eksperci zalecają ich montaż, gdy temperatura w ciągu dnia regularnie spada poniżej 7°C. W praktyce najlepszym okresem na zmianę jest koniec października lub początek listopada.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze opon zimowych?
- Głębokość bieżnika - minimalna legalna głębokość to 1,6 mm, ale dla bezpiecznej jazdy zimą zaleca się co najmniej 4 mm.
- Wiek opony - nawet nieużywane opony starzeją się. Nie zaleca się używania opon starszych niż 5-6 lat.
- Parametry opony - wybieraj opony zgodne z zaleceniami producenta samochodu (rozmiar, indeks nośności, indeks prędkości).
- Testy opon - przed zakupem warto zapoznać się z testami opon publikowanymi przez niezależne organizacje.
Opony całoroczne - alternatywa?
Opony całoroczne stanowią kompromis między oponami letnimi i zimowymi. Sprawdzają się w regionach, gdzie zimy są łagodne, a opady śniegu niezbyt obfite. Nie zapewniają jednak takiego poziomu bezpieczeństwa na śniegu i lodzie jak dobrej jakości opony zimowe.
2. Akumulator - serce samochodu zimą
Niska temperatura znacząco obniża wydajność akumulatora, a jednocześnie zwiększa zapotrzebowanie na energię podczas rozruchu silnika. Dlatego przed zimą warto szczególnie zadbać o stan akumulatora.
Jak sprawdzić stan akumulatora?
- Test napięcia - napięcie akumulatora powinno wynosić około 12,6-12,8V (przy wyłączonym silniku). Spadek poniżej 12,4V sugeruje częściowe rozładowanie.
- Test obciążeniowy - najdokładniejszy sposób sprawdzenia kondycji akumulatora, wykonywany specjalistycznym sprzętem w warsztacie.
- Kontrola wzrokowa - sprawdź, czy nie ma wycieków, pęknięć, wybrzuszeń, a zaciski są czyste i dobrze dokręcone.
Jak dbać o akumulator zimą?
- Unikaj krótkich przejazdów, które nie pozwalają na pełne naładowanie akumulatora.
- Przed uruchomieniem silnika wyłącz wszystkie odbiorniki prądu (światła, radio, ogrzewanie szyb).
- Regularnie ładuj akumulator zewnętrzną ładowarką, szczególnie jeśli samochód jest używany sporadycznie.
- W przypadku bardzo niskich temperatur rozważ wyjęcie akumulatora i przechowywanie go w cieplejszym miejscu, jeśli samochód nie jest używany przez dłuższy czas.
3. Płyny eksploatacyjne
Sprawdzenie i ewentualna wymiana płynów eksploatacyjnych to kolejny ważny element przygotowania samochodu do zimy.
Płyn chłodniczy
Płyn chłodniczy (potocznie zwany "płynem do chłodnicy") nie tylko zabezpiecza silnik przed przegrzaniem, ale również przed zamarznięciem w niskich temperaturach.
- Sprawdź poziom płynu - powinien znajdować się między oznaczeniami MIN i MAX na zbiorniczku wyrównawczym.
- Sprawdź temperaturę zamarzania płynu - powinna wynosić co najmniej -25°C (w warsztatach można to sprawdzić refraktometrem).
- Jeśli płyn ma więcej niż 3-5 lat, rozważ jego wymianę, nawet jeśli poziom jest odpowiedni.
Płyn do spryskiwaczy
Przed zimą należy wymienić letni płyn do spryskiwaczy na zimowy, który nie zamarza w niskich temperaturach.
- Wybieraj płyn o temperaturze zamarzania co najmniej -20°C.
- Upewnij się, że zbiornik spryskiwaczy jest pełny przed każdą dłuższą trasą.
- Rozważ zakup płynu z dodatkami ułatwiającymi usuwanie lodu i zabrudzeń typowych dla okresu zimowego.
Olej silnikowy
Gęstość oleju silnikowego zwiększa się w niskich temperaturach, co utrudnia rozruch silnika. Jeśli zbliża się termin wymiany oleju, lepiej zrobić to przed zimą.
- Sprawdź zalecenia producenta dotyczące lepkości oleju w warunkach zimowych.
- Oleje o niższej lepkości (np. 0W-30, 5W-30) zapewniają lepszy rozruch w niskich temperaturach niż oleje o wyższej lepkości (np. 15W-40).
- Przy okazji wymiany oleju wymień również filtr oleju.
Płyn hamulcowy
Płyn hamulcowy jest higroskopijny, co oznacza, że z czasem wchłania wilgoć z powietrza. Wilgoć w płynie hamulcowym może zamarzać, powodując problemy z hamulcami.
- Sprawdź poziom płynu hamulcowego - powinien znajdować się między oznaczeniami MIN i MAX.
- Jeśli płyn ma więcej niż 2 lata, rozważ jego wymianę.
- W warsztatach można zmierzyć zawartość wody w płynie hamulcowym - jeśli przekracza 3%, płyn należy wymienić.
4. Układ wydechowy i podwozie
Zimą podwozie samochodu jest szczególnie narażone na korozję z powodu soli i innych środków chemicznych używanych do odladzania dróg.
Kontrola układu wydechowego
- Sprawdź, czy nie ma wycieków (charakterystyczne czarne naloty).
- Upewnij się, że układ wydechowy nie ma luźnych elementów, które mogłyby odpaść podczas jazdy.
- Zwróć uwagę na nietypowe dźwięki, które mogą sugerować nieszczelności.
Zabezpieczenie podwozia
- Rozważ dodatkowe zabezpieczenie podwozia preparatami antykorozyjnymi.
- Regularnie myj podwozie, szczególnie po jeździe po zasolonych drogach.
- Zwróć uwagę na stan progów i nadkoli, które są szczególnie narażone na korozję.
5. Oświetlenie i widoczność
Zimą dzień jest krótszy, a warunki atmosferyczne często ograniczają widoczność. Dlatego sprawne oświetlenie jest kluczowe dla bezpieczeństwa.
Kontrola oświetlenia
- Sprawdź działanie wszystkich świateł (mijania, drogowe, pozycyjne, przeciwmgielne, kierunkowskazy, stop, cofania).
- Wyreguluj wysokość świateł - nieprawidłowo ustawione światła mogą oślepiać innych kierowców lub nie oświetlać drogi w wystarczającym stopniu.
- Wymień przepalone żarówki i wyczyść klosze lamp, które z czasem matowieją, ograniczając skuteczność oświetlenia.
Poprawa widoczności
- Wymień zużyte pióra wycieraczek na nowe, najlepiej zimowe, które są bardziej odporne na niskie temperatury.
- Uzupełnij płyn do spryskiwaczy i sprawdź działanie spryskiwaczy.
- Wyczyść szybę od wewnątrz - zabrudzona szyba łatwiej zaparowuje.
- Rozważ zakup środka zapobiegającego parowaniu szyb.
6. Ogrzewanie i klimatyzacja
Sprawny system ogrzewania jest niezbędny dla komfortu jazdy zimą, a także dla bezpieczeństwa - zaparowane lub zamarznięte szyby znacząco ograniczają widoczność.
Kontrola układu ogrzewania
- Sprawdź, czy nawiew pracuje na wszystkich ustawieniach.
- Upewnij się, że ogrzewanie działa prawidłowo i równomiernie.
- Wyczyść lub wymień filtr kabinowy, który może ograniczać przepływ powietrza.
Klimatyzacja zimą
Wbrew pozorom, klimatyzacja jest przydatna również zimą - osusza powietrze, co zapobiega parowaniu szyb.
- Włączaj klimatyzację co najmniej raz w tygodniu na kilka minut, aby zapobiec wysychaniu uszczelek i utrzymać układ w dobrym stanie.
- Jeśli szyby szybko parują, używaj klimatyzacji razem z ogrzewaniem.
Ogrzewanie postojowe
Jeśli Twój samochód jest wyposażony w ogrzewanie postojowe, upewnij się, że działa prawidłowo przed nadejściem zimy.
- Sprawdź poziom paliwa w zbiorniku - niektóre systemy ogrzewania postojowego wyłączają się, gdy poziom paliwa spadnie poniżej określonego poziomu.
- Przetestuj ogrzewanie postojowe, włączając je na kilka minut.
- Jeśli ogrzewanie nie działa prawidłowo, skonsultuj się z serwisem przed nadejściem zimy.
7. Wyposażenie zimowe
Podczas zimy warto mieć w samochodzie dodatkowe wyposażenie, które może okazać się nieocenione w sytuacjach awaryjnych.
Obowiązkowe wyposażenie
- Trójkąt ostrzegawczy
- Apteczka pierwszej pomocy
- Gaśnica
- Kamizelka odblaskowa
Dodatkowe wyposażenie zimowe
- Skrobaczka do szyb i szczotka do śniegu - podstawowe narzędzia do oczyszczania samochodu ze śniegu i lodu.
- Łopata składana - może okazać się niezbędna do odkopania samochodu z zaspy.
- Łańcuchy śniegowe - w niektórych krajach europejskich są obowiązkowe w okresie zimowym; przed zakupem sprawdź, czy pasują do Twoich opon.
- Kable rozruchowe - przydatne, gdy akumulator rozładuje się w niskich temperaturach.
- Latarka - z zapasowymi bateriami.
- Koc termiczny - może uratować życie w przypadku długiego oczekiwania na pomoc w niskich temperaturach.
- Spray odmrażacz do zamków - przydatny, gdy zamki zamarzną.
- Piasek, żwirek lub mata antypoślizgowa - pomocne przy wyjeżdżaniu z zaśnieżonego lub oblodzonego miejsca.
8. Dodatkowe wskazówki
Uszczelki drzwi i bagażnika
Uszczelki mogą przymarzać do karoserii w niskich temperaturach, co utrudnia otwarcie drzwi.
- Przed zimą nasmaruj uszczelki gliceryną lub specjalnym środkiem do uszczelek.
- Nie polewaj uszczelek wodą, próbując odmrozić je, ponieważ może to doprowadzić do jeszcze silniejszego przymrożenia.
Zamki
Zamarznięte zamki to częsty problem zimą.
- Nasmaruj zamki specjalnym smarem przed zimą.
- Miej przy sobie (ale nie w samochodzie!) spray odmrażacz do zamków.
- Jeśli zamek zamarznie, ogrzej kluczyk (np. zapalniczką) przed włożeniem go do zamka.
Parkowanie
- Jeśli to możliwe, parkuj samochód w garażu lub pod zadaszeniem.
- Parkując na zewnątrz, staraj się znaleźć miejsce osłonięte od wiatru.
- Unikaj parkowania pod drzewami, z których może spadać śnieg lub lód.
- Pozostaw wycieraczki odchylone od szyby, aby zapobiec ich przymarzaniu.
- Możesz przykryć przednią szybę specjalną matą, która zapobiegnie osadzaniu się szronu i śniegu.
9. Technika jazdy zimą
Nawet najlepiej przygotowany samochód wymaga odpowiedniej techniki jazdy w warunkach zimowych.
Podstawowe zasady jazdy zimą
- Zachowaj większy odstęp od pojazdu poprzedzającego - droga hamowania na śliskiej nawierzchni jest znacznie dłuższa.
- Redukuj prędkość przed zakrętami, nie w ich trakcie.
- Wykonuj płynne ruchy kierownicą, unikaj gwałtownych manewrów.
- Przyśpieszaj łagodnie, aby koła nie wpadły w poślizg.
- Hamuj silnikiem, redukując biegi przed zatrzymaniem.
- Włączaj światła mijania nawet w ciągu dnia, aby być bardziej widocznym dla innych uczestników ruchu.
Poślizg - jak reagować?
- Poślizg przedniej osi (podsterowność) - zdejmij nogę z gazu i poczekaj, aż przednie koła odzyskają przyczepność. Nie hamuj gwałtownie i nie skręcaj mocniej kierownicy.
- Poślizg tylnej osi (nadsterowność) - kontruj kierownicą w stronę poślizgu (tam, gdzie zsuwa się tył samochodu) i delikatnie dodaj gazu, aby przenieść ciężar na tył pojazdu.
Podsumowanie
Przygotowanie samochodu do zimy to szereg działań, które warto podjąć odpowiednio wcześnie, najlepiej przed pierwszymi przymrozkami. Najważniejsze elementy to:
- Zmiana opon na zimowe lub całoroczne
- Sprawdzenie stanu akumulatora
- Kontrola i ewentualna wymiana płynów eksploatacyjnych
- Sprawdzenie układu wydechowego i zabezpieczenie podwozia
- Kontrola oświetlenia i elementów wpływających na widoczność
- Sprawdzenie układu ogrzewania i klimatyzacji
- Przygotowanie odpowiedniego wyposażenia zimowego
Pamiętaj, że dobrze przygotowany samochód to podstawa bezpiecznej jazdy zimą. Warto zainwestować czas i pieniądze w odpowiednie przygotowanie pojazdu, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek na drodze i potencjalnie kosztownych napraw.
Jeśli nie czujesz się na siłach, aby samodzielnie przygotować samochód do zimy, zawsze możesz skorzystać z usług profesjonalnego warsztatu, który przeprowadzi kompleksowy przegląd zimowy.